Tháp Chiên Đàn, Quảng Nam - Dấu tích vương triều cổ xưa, tồn tại và diệt vong.

YEUSUVIET - Lịch sử Việt Nam không phải hoàn toàn chỉ có lịch sử của người Kinh. Nhưng chính xác hơn, "lịch sử Việt Nam" là lịch-sử-của-54-dân-tộc đang sống trên lãnh thổ Việt Nam ngày nay. Lịch sử Việt Nam qua các thời kỳ, trải bao thăng trầm và bể dâu, bao huy hoàng và lụi tàn cùng những bước ngoặt tồn tại của các vương triều từng hiện diện trên vũ đài chính trị Việt Nam như Vạn Xuân, Đại Việt, Lâm Ấp hay Chăm-pa (Chiêm Thành)... đã để lại dấu ấn và vết tích của mình một cách rõ nét, không thể xóa nhòa...

Bài liên quan
>>> Hoàng đế Tự Đức - Vị minh quân sinh lầm thời đại.
>>> Danh nhân lịch sử Việt Nam
>>> Lịch sử Việt Nam qua các thời kỳ.

>>> Mai Hắc Đế - Bản hùng ca Hoan Châu khởi nghĩa.

>>> Thành Cổ Loa - Kinh đô lập quốc thứ hai của người Việt.

Tháp Chiên Đàn - bằng sự hiện diện sừng sững của mình ở Quảng Nam, vùng Nam trung bộ Việt Nam, là dấu tích của một thời kỳ Chăm Pa dù đã lùi về quá khứ những vẫn còn âm vọng bi hùng đến tận hôm nay.

Tháp Chiên Đàn tọa lạc tại làng Chiên Đàn, xã Tam An, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam. Tháp được xây dựng vào khoảng cuối thể kỷ X, đầu thế kỷ XI khi vương quốc Chăm Pa dời kinh đô về vùng Trà Kiệu ngày nay. Cùng với những di tích tháp Chăm khác nằm rải rác ở vùng Nam trung bộ Việt Nam, tháp Chiên Đàn như một chứng tích cho thời kỳ tồn tại và suy tàn của vương quốc Chăm Pa. Những tòa tháp này mang giá trị tôn giáo, tâm linh và tín ngưỡng, đồng thời thể hiện một giá trị văn hóa sôi động cùng kiến trúc điêu khắc điêu luyện, tinh xảo của người Chăm. Sự tồn tại này bên cạnh nền văn hiến Đại Việt và các chúa Nguyễn...

Về kết cấu, các tòa tháp đều có màu đỏ sẫm tự nhiên bên ngoài bằng loại đất nung có sẵn tại địa phương. Chân tháp hầu hết có hình vuông, từ đó xây lên các mặt tường xung quanh và diện tích trung tâm thường là nơi đặt các tượng thờ theo tín ngưỡng Ấn Độ giáo. Cửa tháp hướng về phía Đông - nơi mặc trời mọc. Tháp xây lên trên với tầng cao mở rộng và thon vút đặc trưng kiểu kiến trúc trộn lẫn giữa Ấn Độ giáo và bản sắc bản địa. Xung quang tháp là một sự sắp xếp những phù điêu, chạm trổ tinh xảo thể hiện hoa lá thiên nhiên, chim thú và các vị thần. Các viên gạch dùng để xây tháp liên kết với nhau rất rắn chắt, tồn tại hàng chục thế kỷ qua và được nghiên cứu cho rằng chất tạo nên sự kết dính vĩnh cửu này là loại keo tinh chế từ cây dầu rái - một cây bản địa có sẵn tại địa phương.

Vương quốc Chăm Pa tồn tại từ năm 192 đến năm 1836. Trải qua các cuộc biến động, nội chiến và loạn lạc, cùng sự xuất hiện, thay thế của các vùng đất, quốc gia như Lâm Ấp, Chiêm Thành, Chân Lạp, Panduranga, Kauthara, Angkor... Vương quốc Chăm Pa cùng những tòa tháp biểu tượng của vương triều nay đã lùi về sâu trong quá khứ.

Từ năm 875, lịch sử Việt Nam gọi Chăm Pa là Chiêm Thành. Thời kỳ này, Chăm pa với tên gọi Chiêm Thành bắt đầu Vương triều lịch sử thứ sáu của mình và kéo dài tới vương triều thứ mười bốn. Vương triều thứ 14 chấm dứt bằng sự kiện vua Chiêm Trà Toàn cầu viện nhà Minh, tiến quân đánh phá Hóa Châu. sau đó, Hoàng đế Lê Thánh Tông của Đại Việt mang quân san bằng kinh thành Đồ Bàn và kết thúc vương triều này. Chăm Pa từ đó tồn tại với danh vị xưng vương cho đến khi các Chúa Nguyễn xuất hiện vào thế kỷ XVI. Từ năm 1697, Vương quốc Chăm Pa tồn tại với tên gọi Thuận Thành trấn, do vương tộc Chăm Pa điều hành dưới quyền các chúa Nguyễn. Cuối cùng, năm 1836, Hoàng đế Minh Mạng đổi Thuận Thành trấn thành phủ Bình Thuận, vương triều Chăm Pa chính thức kết thúc.

54 dân tộc đang cùng sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam này đều có riêng cho mình một câu chuyện hình thành và tồn tại riêng. Nhưng tất cả đều tổng hòa trong một lịch-sử-Việt-Nam dựng nước và giữ nước duy nhất. Những bản sắc dân tộc riêng vẫn tồn tại trong tâm thức từng dân tộc một và một khát vọng tự chủ cùng vận mệnh chung của quốc gia đã hòa quyện vào nhau từ bao đời.

Có thể, nơi tháp Chiên Đàn cùng những ngọn tháp Chăm Pa khác đang còn tồn tại hiện nay, đã từng  mang trong mình một khát vọng, một ý chí của thời đại mà chúng được xây dựng nên. Nhưng lịch sử có yêu cầu và lý lẽ riêng của lịch sử. Cũng như sự tồn vong của một triều đại phải xuất phát từ chính nền cai trị của triều đại đó, của vương triều và hoàng tộc đó. Nếu triều đại và sự cai trị đó phù hợp, nó sẽ tồn tại cùng niềm tin tưởng mãnh liệt của người dân. Nếu triều đại và sự cai trị đó không còn phù hợp, nó buộc phải xuống khỏi vũ đài lịch sử và giữ lấy vai trò riêng của mình. Nhưng tất cả, cho đến hôm nay, một Tổ quốc đã hình thành và mang trong mình một khát vọng quốc gia chung nhất mang tên Việt Nam độc lập, tự chủ và tự cường.

Tháp Chiên Đàn là dấu tích của thời gian và vương triều. Nhưng đó cũng là hình ảnh và con đường của tương lai. Nơi Chiên Đàn, những giá trị vĩnh cửu sẽ không bao giờ bị lụi tàn, đó là niềm tin, là sức sống và khát vọng cho sự tồn tại trong lịch sử. Khi đến nơi, bạn hãy nhớ về những vị vua oai hùng của Việt Nam hiện đại đã từng hiện diện nơi đây và đó là một phần lịch sử của dân tộc này. Hãy nhớ đến họ để họ được sống mãi cùng dân tộc, đất nước của họ hôm nay!