Nhà Trần và Chiêm Thành sau ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên xâm lược.
YEUSUVIET - Sau cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông thắng lợi quan hệ hai nước Đại Việt và Chiêm thành trở nên thân thiện, hữu hảo. Tháng 3 năm Tân sửu (1301) Thái thượng hoàng Trần Nhân Tông sang thăm Chiêm thành. Trong chuyến viếng thăm này Thái thượng hoàng đã hứa gả Công chúa Huyền Trân cho Vua Chiêm thành là Chế Mân. Đổi lại, Chế Mân dâng hai Châu Ô, Châu Lý của Chiêm Thành cho Đại Việt.
Bài liên quan
Tháng 2 năm ất Tỵ (1305) “ Chiêm thành sai Chế Bồ Đài và bộ đảng hơn trăm người dâng hiến vàng bạc, hương quý vật lạ làm lễ vật cầu hôn . Tháng 6 năm Bính Ngọ (1306) gả công chúa Huyền Trân cho Vua Chiêm Thành Chế Mân. Việc gả Công chúa Huyền Trân cho Chế Mân tuy có gây bất bình cho quan lại trong hoàng tộc, nhưng việc làm của Thái thượng hoàng Trần Nhân Tông và vua Trần Anh Tông là hoàn toàn sáng suốt). Quan hệ giữa Chiêm thành và Đại Việt gần 250 năm kể từ ngày vùng đất Bồ Chính, Địa lý, Ma linh được sát nhập vào Đại Việt là quan hệ thù địch, chiến tranh.
Thái thượng hoàng Trần Nhân Tông và Vua Trần Anh Tông gả công chúa Huyền Trân cho Chế Mân là muốn thiết lập quan hệ bang giao hửu hảo hai nước, dập tắt ngọn lữa chiến tranh thù hận. Chỉ tiếc rằng quan hệ đó không giử được lâu bền. Sau khi Chế Mân dâng hai châu Ô, Lý nhà Trần đổi thành Thuận Châu và Hoá Châu (vùng Quảng Trị, Thừa thiên- Huế và một số vùng phía bắc Quảng Nam ngày nay). Nhà Trần nhanh chóng thiết lập bộ máy hành chính, thực hiện chính sách miễn tô, thuế, cấp ruộng vườn để thu phục dân chúng. Tháng 5 năm Đinh Mùi (1307) Chế Mân chết. Theo tục lệ Chiêm thành, vua chết thì hàng hậu phải lên giàn hảo thiêu để chết theo.
Vua Trần Anh Tông sợ công chúa Huyền Trân bị hại sai người sang tìm cách cứu công chúa vượt biển trở về nước. Sau sự kiện đó, quan hệ hai nước Đại Việt và Chiêm Thành trở lại thù địch gay gắt. Con của Chế Mân là Chế Chí lên ngôi cất quân chiếm lại Châu Ô và châu Lý. Tháng 12 năm Tân Hợi (1311) Vua Trần Anh Tông phải thân chính đem quân đánh Chiêm thành để bảo vệ biên cương lảnh thổ ở phía nam. Trong cuộc tiến binh này vùng đất Lâm Bình trở thành bàn đạp tiến công của quân đội nhà Trần, trong cuộc nam chinh.
Về sự kiện này ĐVSKTT chép: “Đến khi vua đích thân đi đánh, đến phủ Lâm Bình, chia quân làm ba đường: Huệ Vũ vương Quốc Chẩn theo đường núi, Nhân Huệ vương Khánh Dư theo đường biển, Vua tự dẫn 6 vạn quân theo đường bộ; thuỷ bộ cùng tiến. Lấy Đoàn Như Hài làm thiên tử chiêu dụ sứ đi trước Trong cuộc tiến binh lần này Vua Trần bắt được Chế Chí đem về Thăng Long, đưa em Chế Chí là Chế Đà A Bà Niêm lên thay. Cũng như các lần trước, việc đánh Chiêm Thành là để răn đe, bảo vệ biên cương lảnh thổ của Đại Việt, tuyệt nhiên không xâm lược chiếm đất. Sau khi thắng lợi, bảo vệ phần lãnh thổ Châu Thuận, Châu Hoá, Trần Anh Tông cho quân rút về nước.
Một năm sau, Quý Sửu (1313) nước Chiêm thành bị quân Xiêm (Thái Lan) tiến đánh vua Trần sai Đỗ Thiên Hư đi kinh lược Nghệ An, Lâm Bình đưa quân sang cứu giúp. Sau khi đánh đuổi quân xâm lược Xiêm, quan hệ Chiêm Thành và Đại Việt từng bước được cải thiện, song vua Chiêm vẫn âm mưu đòi lại vùng Châu Thuận, Châu Hoá cũng như Bố Chính, Lâm Bình và Minh Linh trước đây. Họ thường cho quân quấy phá vùng biên ải và nhiều lần cất quân đánh chiếm lãnh thổ của Đại Việt. Để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của mình, nhà Trần buộc phải đưa quân đánh Chiêm thành nhằm mục đích răn đe. Nhà Trần đặt chức Kinh lược sứ ở Lâm Bình để trông coi việc biên giới với Chiêm Thành Trước nguy cơ xâm phạm biên giới, quấy phá các châu ở phía nam Đại Việt của quân Chiêm Thành, nhà Trần đã cho tăng cường củng cố lực lượng quân đội, xây dựng thành trì vững chắc.
Năm 1361 vua Chiêm Thành là Chế Bồng Nga tiến quân đánh Đại Việt, chiếm cảng Dã Lý (thuộc Lý Hoà, Hải Trạch, Bố Trạch ngày nay). Quân Chiêm thành tàn phá, giết hại nhiều người rồi mang theo nhiều của cải cướp được xuống thuyền về nước. Năm sau (1362) Chiêm Thành lại đánh phá Hóa Châu, nhà Trần sai Đỗ Tư Bình lấy quân ở Lâm Bình và Thuận Hoá sửa sang thành Hoá Châu cho bền vững. Tháng 3 năm Bính Ngọ (1366) quân Chiêm thành lại tiến hành cuộc chiến tranh đánh vào đất Lâm Bình (Quảng Bình) nơi Chế Củ đã dâng cho Đại Việt từ năm 1069.
Nhân dân Lâm Bình dưới sự chỉ huy của Tri phủ Lâm Bình là Phạm A Song đã đánh tan quân xâm lược Chiêm, bảo vệ quê hương và lãnh thổ của đất nước. Phạm A Song được phong làm Đại tri phủ phủ Lâm Bình, hành quân thủ ngự sự. Trước tình hình triều Trần ngày càng suy yếu, nội bộ mất đoàn kết, tranh chấp quyền lợi trong hoàng tộc, Chiêm thành đã phát động nhiều cuộc chiến tranh tiến đánh Đại Việt có lúc đánh cả vào kinh đô Thăng Long nhưng đều thất bại. Trong các cuộc chiến tranh giữa triều Trần với Chiêm Thành, vùng đất Bố Chính, Lâm Bình luôn là địa bàn chiến lược quan trọng cho những cuộc tiến công bảo vệ vùng đất phía nam của Đại Việt.
Tháng 12 năm 1376, vua Trần Duệ Tông thân chính dẫn 12 vạn quân xuất phát từ kinh đô tiến đánh Chiêm Thành. Vua sai Lê Quý Ly đốc thúc quân dân Nghệ An, Diễn Châu, Tân Bình, Thuận Hoá chở lương thực cung cấp cho quân đội. Quân đội Trần tiến đến cửa biển Di Luân (tức cửa Roòn ngày nay) Vua Trần lên bờ cưởi ngựa dẫn quân bộ men theo bờ biển đến cửa Nhật Lệ đóng quân lại và luyện tập thêm một tháng . Quân dân Bố Chính, Tân Bình đã đóng góp sức người, sức của cho cuộc tiến binh của vua Trần vào kinh đô của Chiêm Thành bảo vệ lãnh thổ của Đại Việt.
YÊU SỬ VIỆT
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét